Thuiskomen - Coming home

I had a great time the last weeks in Nepal, together with my boyfriend Pim. We did sightseeing in Kathmandu and got a temple-overload, took a temple-break in Pokhara and changed the temples for mountain views during a trek, went on with an adrenaline kick during paragliding, let ourselves being decorated with colors during Holi and finally went back to the Kathmandu Valley. Back there we spend 2 nights in beautiful Bakthapur where we had some amazing curd and even korean food. Then we went to the Boudhanath Stupa and spend a night there so we could join the pilgrims during their rounds at dust. The last days we spend on souvenir shopping, the Patan-museum, which was obviously the best museum in Nepal and finally we learned how to cook Dhal Bhaat and ended that evening with some cocktails. I couldn't imagine a better last few weeks of my Nepal-trip!

On March 24th it was our time to leave Nepal and of course I am going to miss the country, but I was also looking forward to go home. It was a bit weird to leave a country after such a long time not knowing if you will ever come back. It was somewhat like the feeling I had as a child after 3 weeks with my family on holiday in France. Saying goodbye will always be something difficult, even when it is only a country.

After a good flight with a transfer in Abu Dhabi (7 hours) we arrived safely at Shiphol on the 25th at 6.00 am. My father, stepmother, mother, stepfather, Pim's brother & 3 of my best friends where waiting for me (that early!) and I even got presents. The real Dutch things that I was supposed to be missing, I think ;-). 'Stroopwafels', licorice, 'pepernoten', chocolate letters, christmas chocolate & biscuits (home made!) and some small fireworks.

After all the hugs that are part of coming home they asked me what I wanted to do and my answer was: 'Going to the beach!'. Everybody agreed (except the people who had to go to work, of course) so at 7.30 am we stood on the beach. It was so nice to see the sea again, to have a horizon that exist of only water, I love it and I really missed it.

I expected that it would be quite hard to come home again, but it was easy, actually. I was eating a 'beschuitje' (cracker) with cheese as if I had done that yesterday as well. Unpacking all the stuff in my room took some time but was also a good thing to do. And because I do not have a job/study at the moment there's no need to rush anything which really helps to really sink down in Dutch live again.

Meanwhile, I'm visiting my family & friends and giving away souvenirs, showing pictures and use my own souvenirs as well. Check the pictures to see everything I bought... and beware... it's a lot. We even bought an extra large 'Winnie the Pooh' bag for it.

I think this isn't my last post, some reflection could be a good thing after some time, but it could take a while before you read something from me again. Until then, thanks for reading, I really appreciate everyone who read or commented my posts and viewed the pictures!

De laatste dagen in de Kathmandu hebben Pim en ik ons weer prima vermaakt. Het begin van het einde (denk aan Mulisch) startte bij de Boudanath stupa, misschien wel mijn lievelingsplek in Kathmandu. Ik ben er in de loop der maanden een keer of 5 geweest en zou er makkelijk iedere week naartoe kunnen gaan. We hebben er deze keer een nachtje geslapen zodat we de hele middag naar de indrukwekkende ronde tempel met zijn ogen konden kijken en 's avonds samen met alle pelgrims een uur lang rondjes om de stupa hebben gelopen. Dat waren overigens maar zo'n 10 rondjes, want het duurt iets minder dan 5 minuten om een rondje te lopen (Pim heeft getimed). De volgende dag nam ik na het kopen van een paar souvenirs met een beetje pijn in mijn hart afscheid en dongen we nog lekker af op een taxi (ging steeds beter!) terug naar Thamel. In Thamel hebben we een hotel gevonden waar we voor de schappelijke prijs van zo'n 5 euro (700 rupees) een 2-persoons balzaal met 1 lichtje kregen. Handig, want nu konden we onze souvenirs makkelijk uitstallen. De laatste dagen hebben dan ook aardig wat (nouja we... vooral ik) bij elkaar gewinkeld en afgedongen. Dozen vol thee, leuke slingers, vilten knutsels, sjaals, kaarten, boekjes, t-shirts... het ging maar door. Tussendoor bezochten we voor de laatste keer het VIN-kantoor waar we ook nog een lift naar het vliegveld in de nieuwe witte (ik heb het ook niet bedacht) jeep regelden. Verder bezochten we nog de laatste koningsstad in de vallei: Patan. Heen gingen we in een lokaal minibusje, terug in een (opnieuw lokale) 'tempo' door de stortregen. Deze zelfde regen zorgde er overigens voor dat we niet veel meer van Patan zelf hebben gezien want het water in de straten stond zo hoog dat zelfs onze wandelschoenen er niet tegenop konden. Bovendien hadden we geen jas bij ons want ja, het regent bijna nooit in Nepal buiten het regenseizoen. Maar wat ik eigenlijk wilde zeggen is dat een 'tempo' precies zo'n busje op 3 wieltjes uit een mister bean film is. Ik wilde er zo graag in en nu was het eindelijk gelukt. Met z'n 9-en opgepropt op 2 bankjes, voor 45 rupees voor 2 personen (ja, dat vind ik ook een rare prijs maar de taxi vroeg 600!). Wat we in Patan nog wel hebben gedaan is het museum bezoeken wat een ontzettend goede keus was, het was echt goed opgezet en heel informatief zonder heel saai te worden. Het gaf erg veel achtergrondinformatie bij alle tempels en afbeeldingen in zowel hindoeïsme als boeddhisme. Beter laat dan nooit, zullen we maar zeggen.

Ten slotte hebben we nog Dhal Bhaat leren maken met Alex (zie foto's), die ik in oktober had leren kennen en nu weer terug was in Nepal. We weten nu precies hoe het moet en hebben het recept mee gekregen, dus als iemand wil dat we komen koken? Ik durf niet met 100% zekerheid te zeggen of dit de beste Dhal Bhaat was (ik heb er toch een paar 100 gegeten...) maar dit was sowieso één van de beste. Het was ook erg leuk om als laatste diner in Nepal je eigen Dhal Bhaat klaar te maken. De avond hebben we verder nog opgeleukt door cocktails te gaan drinken (zie opnieuw de foto's) en ten slotte nog gebak te halen als toetje.

De volgende ochtend in kregen we gratis thee en korting in ons/mijn vaste ontbijttentje omdat we er voor het laatst waren (aardig hè!) en daarna zijn we nog kruiden en zout gaan halen op de Nepalese markt.

Na een tibetaanse lunch was het dan toch echt tijd om te vertrekken en zo stonden we opeens op het vliegveld alwaar we heel trots met onze backpacks en Winnie de Poeh-tas vol souvenirs 4 balies langsmochten. Bij de 'baggage wrapping' verkochten ze overigens... je raadt het al... Winnie de Poeh tassen.

Onze vluchten verliepen zonder gedoe en door lief te lachen en vrolijk te zijn hadden we op onze eerste vlucht zelfs extra beenruimte bij de exit row. De vrouw achter de incheckbalie zei: 'You're such a cheerful woman'. Nou, waar dat al niet goed voor kan zijn :). We hebben nog 7 uur gewacht op Abu Dhabi, wat toch gek blijft, opeens weer op een totaal andere plek op de wereld zijn. Het blijft toch een soort vacuüm, zo'n vliegreis.

En zonder veel gedoe landden we zelfs te vroeg op schiphol om half 6 's ochtends op 25 maart. Aldaar stonden mijn vader, stiefmoeder, moeder, stiefvader, pim's broertje, Ivanka, Michelle en Liza ons op te wachten. Ik vond het echt ontzettend lief dat iedereen speciaal voor ons zo vroeg z'n bed was uitgekomen. Na alle knuffels werd me gevraagd wat ik wilde en toen zei ik: 'Naar het strand.'. En zo geschiedde. Dus stond ik met zo'n beetje het hele gezelschap (behalve papa en Jeanette die 's ochtends moesten werken) bij Parnassia op het strand. Heerlijk! Eindelijk de zee weer, een wereld van 180 graden in plaats van 360. Ik heb het echt gemist.

Verder kreeg ik nog allemaal cadeautjes van mijn vrienden. Liza had zelfs een heel pakket met alle festiviteiten die ik had gemist gemaakt, inclusief doosjes waar ze foto's van mijn blog op had geplakt. Zo zat ik daar dus opeens tussen de drop, stroopwafels, chocoladeletters, zelfgemaakte pepernoten & kerstkoekjes, sterretjes, een valentijnskaart enzovoorts. Dat was leuk thuiskomen, vooral omdat iedereen nog wat langer kon blijven en het gewoon ontzettend fijn was om met iedereen in elk geval een beetje bij te kletsen.

De rest van het 'thuiskomproces' verliep ook erg voorspoedig in die zin dat ik al heel snel weer dingen stond te doen alsof ik die gisteren nog had gedaan. Een beschuitje met kaas eten bijvoorbeeld. Wel zijn het de kleine dingen die nog wat gek zijn. Water uit de kraan voelt nog niet helemaal 'veilig' en als mijn telefoon niet reageert als ik 'm in het stopcontact steek denk ik dat de stroom het niet doet. Maar hè, verder is het alweer helemaal normaal. Lekker in de trein en op de fiets, boodschappen doen (leuk hoor zo'n Albert Heijn!).

Toch was het ook een rare dag omdat mijn jongste broertje Joep opeens een blindedarmontsteking bleek te hebben en ik met hem meeging in de ambulance vanaf de huisarts. Met dank aan Joep dus vanuit het vliegtuig voor het eerst van mijn leven in een ambulance. Met Joep is nu alles weer goed hoor, gelukkig!

Met mij helaas nog niet want die buikpijn was niet helemaal oké. Bij de huisarts bleek dat ik '2 souvenirtjes' (zo zei de dokter het) heb meegenomen. De pillen tegen deze gezellige parasieten hebben me alleen helemaal knock-out geslagen waardoor ik nu al een week ziek ben. Gelukkig ben ik er bijna mee klaar en hopelijk ook vanaf, maar nog een keer dit soort pillen ga ik sowieso niet doen of die parasieten nou weg zijn of niet. De naweeën van Nepal gaan dus nog even vrolijk verder en ook in mijn hoofd ben ik nog niet helemaal klaar. Waarschijnlijk zal ik dus nog wel een keer wat schrijven, maar ik weet nog niet hoe, wat en wanneer. Tot die tijd wil ik jou als lezer in elk geval hartelijk bedanken voor je interesse, je eventuele reacties en het kijken van de foto's. Het was heel leuk om op deze manier iedereen op de hoogte te kunnen houden en ik heb ontzettend veel steun gehad aan alle lezers!

Waar Nepalezen van houden & wat ik mis

Na bijna vijf maanden in Nepal heb ik aardig wat meegekregen van wat hip is hier in Nepal. Natuurlijk zijn er kleine verschillen tussen Okhaldhunga en het stedelijk gebied, maar in grote lijnen geldt het allemaal wel voor alletwee. Omdat ik alweer bijna wegga leek dit me een goed moment om als een soort van reflectie eens te zien wat ik hier ga achterlaten, en waar ik weer erg naar verlang wat de Nederlandse cultuur betreft.

Nepalezen houden van:

- T-shirts met opdruk van Angry Birds

- Wollen mutsen voor kleine kinderen, die dan wel weer op blote voeten lopen

- Gezichtsmaskers met legerprint voor puberjongens, of er nou luchtvervuiling is of niet

- Met een tandenborstel in je mond over straat lopen (mijn vertaler heeft een keer een hele dag met een tandenborstel in zijn mond/hand rond gelopen toen hij met mij op pad ging)

- Zout in de thee doen in plaats van suiker (of samen met veel suiker, heb je meteen goede ORS-oplossing tegen diarree)

- 2x per dag Dhal Bhaat eten

- Superzachte 'pyjamabroeken' met kinderprintjes erop voor vrouwen, of met hertjes, maar dan wel op hun kop.

- De radio aanzetten vanaf half 6 's ochtends en al 5 maanden lang hoor ik hetzelfde liedje waarin ik maar één woord herken 'Slowly'

- Bedden zonder matras

- Festivals: het zou me niet verbazen als er meer officiële vrije dagen dan werkdagen zijn in dit land. Pim en ik hebben in elk geval het kleurenfestival 'Holi' lekker meegevierd en het resultaat is te zien op de foto's.

- Wollen mutsen met een bolletje op de top voor volwassenen, ziet er echt geweldig uit

- Winnie de Poeh boodschappentassen.

In het kader van uitwisseling van cultuur hebben Pim en ik besloten om 2 grote Winnie de Pooh boodschappen tassen te kopen om alle souvenirs in mee te nemen. In Uganda hadden we een grote metalen kist op sleeptouw genomen die we onze 'schatkist' noemden, maar als blijvend Winnie de Poeh fan vind ik dit ook wel een leuk idee.

Nog 4 nachtjes, dan vliegen we weer terug naar Nederland, ik heb er zin in! Ons kikkerlandje is echt zo slecht nog niet, en ik merk dat het vooral de gewone dingen zijn die ik het meeste mis. Dingen waar je soms niet eens zo bij nadenkt of die je zelfs vervelend vind omdat je ze zo vaak moet doen, zoals boodschappen. Hierbij een lijstje, het is wel meteen duidelijk dat ik Nederlander ben...

- Fietsen

- Zwemmen

- De trein, wat een fijne vorm van vervoer is dat toch eigenlijk

- Zelf koken! Dat mis ik echt hier... ik kijk er zo naar uit om weer in mijn mini-keukentje te staan en alles te kunnen maken waar ik zin in heb.

- Op de fiets naar de Albert Heijn en dat je daar gewoon zo'n beetje alles kunt krijgen

- Water uit de kraan drinken

- In mijn eigen bed slapen

Qua eten mis ik niet zoveel, al zou ik natuurlijk best een boterham met kaas lusten, maar Nepal is echt een paradijs voor thee drinkende vegetariërs zoals ik. Waar ik het zelfs in Amsterdam nog moeilijk vind om echt goed en lekker vegetarisch uit eten te gaan is het hier eigenlijk de norm. Ter illustratie: Onder het kopje 'burger' op de menukaarten is het meestal iets als: vegetable burger, cheese burger, mushroom burger, cheese-vegetable burger en dan pas chicken burger, buff burger ofzo. Waarom doen we dat in Nederland niet? :)

Ten slotte nog de categorie: wat hebben we gedaan de afgelopen tijd?

Nou, we zijn gaan paragliden, wat supervet was en ik heb foto's laten maken dus neem gerust een kijkje :). Toen hebben we onszelf onder het kleurenpoeder laten smeren tijdens Holi, zijn we nog een wandelingetje gaan maken en namen we afscheid van Pokhara. Toen op weg naar Bakthapur, een stad in de Kathmandu Vallei waarvan het centrum volstaat met tempels en waar geen auto's mogen komen. We reden in een toeristenbus die duidelijk niet gemaakt was voor ons lange Nederlanders, want we zaten zo'n beetje met onze schouders tegen de bovenkant van het hoofdkussen aan en Pim zat met zijn hoofd in de mini-ventilator. De lokale bus was bijna comfortabeler en bracht ons naar het mooie Bakthapur waar we 2 nachten hebben geslapen in een guesthouse boven een houtbewerkingswinkel. In Bakthapur hebben ze geweldige yoghurt die wordt verkocht in aardewerken kommen, en met zo'n kom en een beetje muesli hadden wij een geweldig ontbijt. Ook hebben we nog Koreaans gegeten, kan allemaal, hier in Nepal. De tempels waren natuurlijk weer in overvloed aanwezig en overweldigden ons een beetje, maar genoten hebben we zeker. Nu zijn we bij de Boudhanat Stupa. Alweer een tempel, maar dan gewoon maar 1 hele grote, en boeddhistisch. We gaan in de komende dagen nog Dhal Bhaat leren maken, nog meer tempels en zelfs een museum bezoeken en tja, veel souvenirs inslaan. Pim had er vorige week al geen zin in ;-).

O, en ik ben er ook in geslaagd het album met foto's van de trekking compleet te maken. Dus neem daar ook zeker nog een kijkje.

Trekking in de Himalaya (Poon Hill)

Last week, Pim and I went for trekking in the Annapurna. It was great. We kept saying to each other: "Wow, we're in the Himalaya!" We went without a guide and real preparation, but everything turned out fine. There are enough people up there in the mountains that have a guide you can follow or ask the way to, and the path is clear most of the time. As real Dutch people we are of course not used to walking up and down all the time, so the first two days where quite tough for me. In these two days, we climbed up from 1000m to 2750m, and from there even to 3200m, to a place called Poon Hill. This is a hill top where all tourists go in the morning to see the sun coming up above a panorama of mountains. It is really beautiful, and crowded as well. It has something weird... walking at 5 o'clock in the morning up on a one-hour long staircase in a huge line of people with headlights. I had a hard time walking up: stomach ache, nausea, headache (probably due to the height), and when you finally arrive at the top and look around you there are so many people that make you think: "If they could do it, why for heavens sake took it me so much effort to come up here?" Anyway, we enjoyed ourselves a lot. In the afternoons, it started to rain and it was cloudy (but we were in the hotel already), and then when we woke up the next morning we were always surprised by the beautiful view we could see from our room. It made us wonder how it was possible that we couldn't see anything of it the day before, but it always made us happy. Other surprises where the facilities in the lodges. Running hot water, soft mattresses, light and/or even electricity... things you can not be sure about even in Kathmandu... for 200 or 300 rupees a night (less than 3 euro for 2 persons). After my experiences in Taluwa I did not expect any of this, so it felt like heaven. When walking, there where lodges/restaurants every few hours with names like 'Excellent View', 'Mountain View', 'Green View', 'Super View', ''Valley View', 'River View', 'Fishtail View', Hotel Magnificent' and Namaste Lodge'. The names where the same everywhere, the view always different. The walk itself was also way more diverse than we thought. We walked through forest, tree roots, meadows, hills, along streams and waterfalls, on icy or snowy paths and rocky roads and last but not least, lots and lots of stone staircases. Because it is impossible to describe it further, please look at the pictures :).

Yesterday we came back after a real Nepali bus ride (too long, too crowdy, loud indian music, highly uncomfortable), bargained about a room so now we pay half of what we did before and took a nice hot shower. My hair was quite dirty after a week. Tomorrow, we go paragliding in the morning and on top of that it's Holi, the color festival... so we really are having a good holiday here!

Zoals al terecht werd opgemerkt: "Heb je nog niet genoeg gewandeld?" Blijkbaar niet, en ik had dit ook echt voor geen goud willen missen. Taluwa was mooi met zijn glooiende heuvels en rivier, maar dit was wel even wat anders. Zoals Pim en ik steeds tegen elkaar zeiden: 'We zijn in de Himalaya!' Zo'n gebied waar je over leert op school, iets wat heel ver weg is, en toen stonden we er op eens middenin. We deden alles lekker zelf zonder gids waardoor we de vrijheid hadden iedere dag te beslissen waar we naartoe wilden. We hebben al met al wel een aardige vaste route aangehouden en zijn 6 dagen weggeweest. Een bergtocht klonk ons vrij eentonig in de oren, maar dat hadden we verkeerd ingeschat. Het was ontzettend afwisselend, iedere dag bood weer nieuwe verassingen. We liepen langs een rivier of kleine stroompjes, door een soort jungle, door rodondendronbossen (nog niet echt in bloei helaas), of de wortels ervan, over kleine modderige of gladde paadjes met sneeuw aan beide kanten, langs varens, door akkers, over rotsige paadjes en heel, heel, heel veel stenen trappen. In de eerste twee dagen stegen we bijna 2000 meter en voor 2 Hollanders is dat niet niks. Nu dacht ik natuurlijk dat ik wel wat gewend was na al het wandelen in Taluwa, maar helaas. Ik had het er moeilijker mee dan Pim, superoneerlijk. Het werd er niet beter op toen ik op dag 2 de zware tas ging dragen (en Pim de lichte) want ik wilde het eerlijk verdelen. Dat ging dus helemaal nergens over... het was zucht steun kreun voor mij en ik kwam amper omhoog terwijl Pim er fluitend naast liep. En natuurlijk wilde ik de tas niet afgeven, want ja, als ik eenmaal iets in mijn hoofd heb... en ik kon het ergens natuurlijk ook niet hebben dat ik er zoveel moeite mee had. Dus ik heb het die dag volgehouden (zonder klagen, want daar had ik natuurlijk geen recht toe!) maar daarna heeft Pim de grote tas maar gehouden... want gezellig was het niet. Na de eerste 2 dagen omhoog gingen we op dag 3 's ochtends om 5 uur nog verder, naar 3200 meter op een heuvel die ze 'Poon Hill' noemen. Daar kun je prachtig de zon zien opkomen boven een immens panorama aan bergtoppen. We waren echter niet de enigen dus liepen we daar in het donker ruim een uur trappen op vergezeld door tientallen andere hoofdlampjes. Ik kreeg ondertussen buikpijn, was misselijk en kreeg hoofdpijn, de laatste twee waarschijnlijk door de hoogte. Makkelijk ging het dus niet maar beloond werden we zeker. Toch voelde ik me wel een watje hoor, want als je later daarboven om je heen kijkt wie daar allemaal nog meer staan denk je: Als zij dit konden, waarom had ik er dan in godsnaam moeite mee? Gelukkig lukte het na een beetje bijkomen wel om het uitzicht uitgebreid te bewonderen.

Na deze beproevingen werd het omhoog ook afgewisseld met naar beneden lopen (waar je overigens ook gauw weer genoeg van krijgt) en ik vond een goede manier om adem te halen tijdens het omhoog gaan waardoor het allemaal een stuk makkelijker werd en we er nog meer van konden genieten.

En na een dag lopen werden we altijd weer blij verrast. Onderweg kwamen we iedere paar uur wel logdes tegen met namen als Excellent View, Mountain View, Green View, Valley View, Fishtail View, Super View, Hotel Magnificent of Namaste Hotel. Op deze plekken was het goed vertoeven. Ik was iedere keer weer zeer aangenaam verrast (nou goed, eigenlijk compleet verbaasd) over de faciliteiten. We konden overal warm douchen, ze hadden vaak echt prima matrassen de berg op gesleept, er was op 1 nacht na licht in onze kamer en vaak zelfs elektriciteit. Dit zijn dingen waar je zelfs in een luxe hotel in Kathmandu niet van op aan kunt, maar midden in de bergen is het er gewoon, voor 200 of 300 rupees per nacht (rond de 2 euro). En als we aankwamen was het vaak vies weer maar dan kon je lekker bij de kachel gaan zitten of op je bed onder de deken kruipen. En de volgende ochtend bij het wakker worden wachtte dan altijd weer een grote verrassing! Iedere keer weer hadden we 's ochtends prachtig weer en een nog veel prachtiger uitzicht. De bergen leken vaak zo dichtbij dat we ons afvroegen hoe het mogelijk was dat we ze de dag daarvoor niet hadden kunnen zien. Dan konden we altijd vol energie weer op pad, in het zonnetje, met de bergen voor, naast of achter ons.

Na vier dagen lopen kwamen we tijdens de lunch een Zweedse vrouw tegen die Marianne heet. Ze was begin zestig, had het net naar 'Annapurna Base Camp' (de plek voor stoere mensen) gered en was op weg terug. Ze was erg grappig, heel open, spontaan, aardig en we konden het meteen goed met haar vinden. Op haar aanraden zijn we die dag toen nog doorgelopen naar de 'hot springs' waar we vlakbij in hetzelfde hotel sliepen. 's Avonds hebben we lekker gekletst onder het eten en ze hielp ons samen met haar gids aan een alternatieve route naar het volgende plaatsje, waar we afspraken elkaar ook weer te treffen. De volgende ochtend gingen wij eerst naar de hot springs, natuurlijke warmwaterbaden naast de rivier. Het was heel rustig toen wij er kwamen en het was echt ontzettend lekker en ontspannend, zo bijzonder dat je dat zomaar kan doen daar!

Later die ochtend gingen we weer op weg naar het plaatsje Ghandruk, volgens de route die Marianne en haar gids ons hadden verteld. Zij waren al vertrokken maar al snel haalden we ze in en hoorden we dat ze nog pijlen voor ons op de grond hadden getekend. We hadden ze niet gezien, maar vonden het ontzettend lief. Die dag liepen we nog een heel stuk langs akkers wat ik heel leuk vond, want het leek wel wat op Taluwa en voelde daardoor ook echt vertrouwd. In Ghandruk vonden we ook het juiste hotelletje en het was een erg mooi plaatsje. De andere dorpjes waren vooral een verzameling hotels, dit was echt een oud dorpje met een eigen cultuur. We zijn er uiteindelijk nog een dag gebleven en hebben op ons gemak het dorpje verkend en een heel schattig museumpje bezocht. En natuurlijk wederom genoten van het uitzicht over de bergen.

De dag erop was alweer de laatste dag en liepen we terug naar ons startpunt volgens een andere route. Vanaf daar konden we kiezen, de taxi terug (1800 rupees) of de lokale bus (130 rupees pp). Dat was geen moeilijke keuze en haast hadden we ook niet dus zaten we na enige tijd in de bus. Nouja, zaten, ik stond, Pim zat. Later zaten we allebei en maakten we nog een onvervalste nepalese busreis mee, veel te vol, duurt veel te lang, nepalese muziek met krijsende vrouwenstemmen en ontzettend oncomfortabel. Maar we kwamen terug in Pokhara en onderhandelden nog over een kamer waardoor we nu voor 500 ipv 1000 rupees slapen. Het matras is alleen wel superdun, waar ik erg om moest lachen na een week op heerlijke matrassen in de bergen.

Morgen gaan we paragliden! En het is Holi, het kleurenfestival. We weten niet precies wat te verwachten maar het advies is oude kleren aan. Het wordt chaos, dat is zeker. Foto's volgen :).

En omdat ik onze trektocht met geen mogelijkheid helemaal goed kan beschrijven verwijs ik jullie daarvoor ook graag door naar de foto's!

Genieten

Dear readers, due to the fact that I'm celebrating my holiday now, I did not take a lot of time to blog. Since my last blog, I finished with VIN, went the day after that to Pokhara where I spend 4 nights in a yoga-center followed by a 3-day meditation course. So I felt completely zen when I picked up Pim (my boyfriend) from the airport :). Finally together! Felt less weird than I expected. It was great to go with him to my favorite restaurant & breakfast place! After that, we walked one day through Kathmandu and we saw so many temples on the way to 'Durbar Square' that we didn't feel the need to visit the square itself. The Monkeytemple was also worth another visit, especially because we stayed until dark. And now we are in Pokhara, where we met some friends yesterday. Tomorrow we go on a trek for one week. We do not feel really prepared but well, we have some walking experience. So, that's it for now, but now you know I'm still alive and doing well.

Al een tijd niets meer laten horen. Dat krijg je ervan als je eindelijk aan het genieten bent. Alweer twee weken geleden was mijn laatste dag op het VIN-kantoor, waar ik nog een presentatie heb gegeven over mijn project. Naast Bhupi (directeur), Dinesh & Dr. Laxmi waren ook een aantal vrijwilligers aanwezig. Het was erg leuk om iedereen te kunnen vertellen wat ik heb gedaan en Bhupi was heel blij met het resultaat en het rapport. Ook kreeg ik nog een compliment van een Deense mevrouw waar ik erg blij mee was. Zij komt al tientallen jaren (als vrijwilliger) in Nepal en heeft zoveel vrijwilligers zien komen en gaan dat een zo gemeend compliment van haar voor mij heel waardevol is. 's Avonds ben ik nog met haar, een ander meisje en Bhupi uit eten geweest, was echt een goede afsluiting zo.

De volgende ochtend ben ik in de bus naar Pokhara gestapt, een stad ten oosten van Kathmandu aan een meer, weg van de luchtvervuiling. Ik zou hier een yoga & meditatiecursus doen, maar toen ik bij het centrum aankwam was er geen yoga-leraar, al had ik op 3 manieren geboekt. Dus. Proberen niet geïrriteerd te raken, maar ik wilde echt niet meer alleen zijn. Uiteindelijk dus een ander centrum gezocht, wat 3 keer zo duur was maar ach, daar ging ik niet meer moeilijk over doen.

Het was een hindoeïstisch centrum dus alles was een beetje anders dan ik had verwacht, vooral de meditatie, waarbij we 2x per dag 108x 'om' moesten herhalen met z'n allen. Tja, dat was niet helemaal mijn ding. Maar ik heb het er wel erg naar mijn zin gehad. Leuke mensen, heel mooie plek met prachtig uitzicht, lekker yoga doen en 's ochtends kon je ook een 'stoombad' nemen. Het programma was vrij vol, we stonden op om half 6 en om half 9 was de laatste meditatie en dan was het echt bedtijd. Ik heb het 'dagprogramma' als foto toegevoegd. Het was goed om zo'n ritme te hebben, al was niets verplicht. We stonden zelfs een keer om 4 uur op om 'zonsopgang yoga' te doen op een heuvel. Het was uiteindelijk veel te bewolkt om überhaupt iets van een zon te zien, maar ach, het had wel wat. Internet leidt ook eigenlijk alleen maar af op zo'n plek dus ik besloot dat allemaal los te laten, en hetzelfde gold in het boeddhistische meditatiecentrum daarna, waar volgens mij ook helemaal geen internet was. En tja, in die centra zat ik van maandagmiddag tot en met maandagochtend, en toen moest ik als de wiedeweerga naar Kathmandu om Pim op te halen. Zie daar de reden dat ik zo weinig van mij liet horen de afgelopen tijd.

Na de dagen in het yoga-centrum ging ik helemaal ontspannen naar het volgende centrum toe, nu boeddhisme, dat interesseert me toch meer. Hier kregen we ook veel les over het boeddhisme zelf, wat ik heel leuk vond. Het was allemaal wat soberder maar dat vond ik prima, ik had een heel lief huisje met klein balkonnetje wat ik deelde met een Israëlisch meisje. We hadden 9 mensen dat weekend, waarvan 4 Nederlanders! We hebben ontzettend veel gelachen met iedereen, en de sfeer was heel relaxt. Onze lerares was een vrouw uit Australië die al 20 jaar met boeddhisme bezig is en ook 10 jaar in een klooster heeft gezeten. Het was erg fijn met haar, ze was heel eerlijk over wat ze wel en niet wist en stond open voor heel veel vragen en discussie. Ook fijn dat ze natuurlijk heel goed Engels spreekt en onze Westerse denkmanier begrijpt, dat was toch anders geweest met een Nepalese of Tibetaanse docent. De yoga was wel van een Nepalees en hij was zo raar dat ik me met geen mogelijkheid kon concentreren en soms zelfs begon te lachen, dus yoga ben ik zelf gaan doen, leek me beter voor de groep, hem & mezelf. De meditaties vond ik nu fijn, hoewel soms een beetje heftig. Eén keer moesten we ons iemand inbeelden van wie we houden en die het moeilijk heeft en je dan zijn/haar lijden inbeelden en het vervolgens overnemen. En dan al het goede wat jij in je hebt terugsturen. Heftig. Maar wel op een goede manier. Ik heb dus al met al weer een superleuk & leerzaam weekend gehad en was totaal niet meer bezig met 'O, Pim komt bijna' omdat ik zo in het hier en nu zat. Na omringt te zijn met al die fijne mensen en leuke/interessante activiteiten voelde ik me weer helemaal goed, zo'n verschil met eerder.

Dus toen stond ik bijna 'opeens' maandag op het vliegveld na 's ochtends om 5 uur uit Pokhara te zijn vertrokken. Ik voelde me erg rustig, niet zenuwachtig of opgewonden of wat dan ook. Dat was best gek, na zolang naar Pim's komst te hebben uitgekeken. Het was eventjes wachten, maar toen kwam er een hele lange jongen met krullen en een rode rugzak aangelopen. Heel fijn & heel gek tegelijk, is zo'n ontmoeting dan. Maar dat wisten we ook nog wel van de vorige keer. Gelukkig kwam Pim om 4 uur 's middags aan, waardoor we rustig uit eten konden maar niet nog een hele dag moesten vullen (da's toch lastig na 18 uur reizen). In Uganda kwam ik om 4 uur 's nachts aan, dat werkt toch iets minder goed. Nu konden we lekker bij mijn lievelingsrestaurant in Thamel uit eten, zo gek om Pim daar opeens te zien zitten. Een wereld die ik me inmiddels eigen heb gemaakt, alleen, en dan nu samen zijn, dat is even wennen, maar vooral leuk.

De volgende dag zijn we na een rustige ochtend de 'lonely planet' (reisgids) wandelingen door het centrum gaan maken. Het is onvoorstelbaar hoeveel tempels, stupa's en andere bijzondere beelden of houtsnijwerk je tegenkomt, echt iedere 50 of 100 meter wel iets. Toen we dus bij de 'Durbar Square' aankwamen, een plein vol tempels en paleizen waar je toegang moet betalen, vonden we dat eigenlijk niet meer zo nodig. Dus nog wat rondgelopen en ons heel goed vermaakt. De dag erna onze 'trekking permits' geregeld, het VIN-kantoor bezocht en toen nogmaals (voor mij dan) naar de monkey tempel. We gingen expres aan het eind van de middag zodat we de verlichte tempel in het donker zouden kunnen zien. Dat duurde alleen nog wel even en ondertussen wilden we wel een kopje thee. Er waren 2 restaurants waarvan de ene 'Stupa View' heette en de ander een 'amazing view' beloofde, maar geen van beiden hadden zicht op de Stupa zelf. Dat vond ik jammer en uiteindelijk mochten we toen (we waren de enige gasten) door de keuken heen en op een klein plat dak zitten, waar we aan de ene kant zonsondergang en aan de andere kant de Stupa zagen. Nou, hadden wij even mazzel! 's Avonds heeft Pim zijn eerste echte Nepalese 'Dhaal Bhaat' gegeten waarna hij goed vol zat, en ik ook trouwens.

Inmiddels zitten we weer in Pokhara. Gisteren de bus genomen en de rest van de middag plus avond met Dorine (studiegenoot) en Peter (haar vriend) thee gedronken en gegeten. Het voelde heel vertrouwd allemaal.

Morgen gaan we van de gebaande paden af. We gaan een trekking doen van ongeveer een week in het gebergte hier. Zonder gids en drager, want die moet je ook allemaal betalen en het is toeristisch genoeg daar om de weg te kunnen vragen. We hebben er echt zin in, al voelen we ons niet helemaal voorbereid, haha. We zijn wel iets gewend en als je hoort/ziet wat voor mensen zonder enige wandelervaring dit gaan doen, moet het met ons zeker goedkomen.

Het schijnt dat je daarboven ook nog internet kunt vinden dus als we ons nog een keer vervelen dan merken jullie dat vanzelf.

Desiderata

I would like to share with you a poem that was of big support for me during my time in Taluwa. I got it from my aunt, who -together with more family & friends - wrote it down for me in a notebook made especially for my Nepal-travel. I thanked here for it, and she was happy I appreciate it but never thought I would need it as much as I did.

Everytime I read it, it gave me a new or renewed insight that helped me appreciate all my experiences more, and to be kind to myself. There were times I read it everyday. Therefore, I would like to share it here with you.

To be honest, I like the Dutch version better, so if you're able to read it, scroll down :)

Enjoy

Desiderata

Go placidly amid the noise and haste, and remember what peace there may be in silence. As far as possible without surrender be good on terms with all persons. Speak your truth quietly and clearly; and listen to others, even the dull and ignorant; they too have their story. Avoid loud and aggressive persons, they are vexations to the spirit.

If you compare yourself with others, you may become vain and bitter; for always there will be greater and lesser persons than yourself.

Enjoy your achievements as well as your plans. Keep interested in your career, however humble, it is a real possession in the changing fortunes of time.

Exercise caution in your business affairs; for the world is full of trickery. But let this not blind you to what virtue there is; many persons strive for high ideals and everywhere life is full of heroism.

Be yourself. Especially, do not feign affection. Neither be critical about love; for in the face of all aridity and disenchantment it is as perennial as the grass.

Take kindly the counsel of the years, gracefully surrendering the things of youth. Nurture strength of spirit to shield you in sudden misfortune. But no not distress yourself with imaginations. Many fears are born of fatigue and loneliness.

Beyond a wholesome discipline, be gentle with yourself. You are a child of the universe, no less than the trees and the stars; you have a right to be here. And wether or not it is clear to you, no doubt the universe is unfolding as it should.

Therefore be at peace with God, whatever you conceive Him to be, and whatever your labors and aspirations, in the noisy confusion of life keep peace with your soul.

With all its sham, drudgery and broken dreams, it is still a beautiful world.

Strive to be happy.

Max Erhman (1872-1945)

Graag wil ik een gedicht met jullie delen wat me tot grote steun is geweest in Taluwa. Ik kreeg het van mijn tante, in een boekje waar mijn familie en een aantal vrienden een stukje voor mij hebben ingezet. Ik heb Margiena er erg voor bedankt, en ze was blij dat ik er zoveel aan had, hoewel ze nooit had gedacht dat ik het zo nodig zou hebben. Het gaat trouwens iedere dag weer beter met me!

Iedere keer als ik het las gaf het me een nieuw of hernieuwd inzicht dat me hielp alle ervaringen meer te kunnen waarderen, en lief te zijn voor mezelf. Er waren periodes dat ik het iedere dag las. Daarom wil ik het graag met jullie delen, omdat het voor mij echt onderdeel is geweest van mijn tijd daar.

En misschien ook een beetje als bedankje, voor al jullie lieve reacties tot nu toe, want ook daar heb ik veel aan gehad.

Geniet

Desiderata

Wees kalm temidden het lawaai en de haast en bedenk welke vrede er in stilte kan heersen. Sta op goede voet met alle mensen, zonder jezelf geweld aan te doen. Zeg je waarheid rustig en duidelijk, en luister naar naar anderen; ook zij vertellen hun verhaal.

Mijd luidruchtige en agressieve mensen; zij belasten de geest.

Wanneer je jezelf met anderen vergelijkt, zou je ijdel of verbitterd kunnen worden, want er zullen altijd kleinere en grotere mensen zijn dan je zelf bent.

Geniet zowel van wat je hebt bereikt, als van je plannen. Blijf belangstelling hebben voor je eigen werk, hoe nederig dat ook moge zijn; het is een werkelijk bezit in het veranderlijke fortuin van de tijd.

Betracht voorzichtigheid bij het zakendoen, want de wereld is vol bedrog. Maar laat dit je niet verblinden door de bestaande deugd; veel mensen streven hoge idealen na, en overal is het leven vol heldendom.

Wees jezelf. Veins vooral geen genegenheid. Maar wees evenmin cynisch over de liefde, want bij alle dorheid en ontevredenheid is zij eeuwig als het gras.

Volg de loop der jaren met gratie, verlang niet naar een tijd die achter je ligt. Kweek geestkracht aan om bij onverwachte tegenslag beschermd te zijn. Maar verdriet jezelf niet met spookbeelden. Vele angsten worden uit vermoeidheid of eenzaamheid geboren.

Leg jezelf een gezonde discipline op, maar wees daarbij lief voor jezelf. Je bent een kind van het heelal, niet minder dan de bomen en de sterren.

Je hebt het recht hier te zijn, en ook al is het je al of niet duidelijk, toch ontvouwt het heelal zich zoals het zich ontvouwt, en zo is het goed.

Heb daarom ook vrede met God, hoe je ook denkt dat Hij moge zijn en wat je werk en aspiraties ook moge zijn; houd vrede met je ziel in de lawaaierige verwarring van het leven.

Met al zijn klatergoud, somberheid en vervlogen dromen is dit toch nog steeds een prachtige wereld.

Streef naar geluk.

Max Ehrmann (1872-1945)

De beste man heeft het ook niet getroffen... een Duitser die twee wereldoorlogen heeft meegemaakt. Daar kunnen we nog wat van leren, denk ik zo. Het gedicht is geschreven in 1927, overigens.

En dan als allerlaatste, nog eentje van mezelf. Of nouja. Mijn opa en oma Pet hadden (of hebben) een boek over een oma en haar kleindochter die allemaal dingen doen waar ieder kind van droomt. Of ik dan, in elk geval. Een leeuw temmen in het circus, in een hoogwerker klimmen, niet 1, maar 2 taartjes eten, bruidsjurken passen... Deze oma zei altijd: "Alles kan, als je maar wilt."

Dat roep ik al jaren, en deze ervaring heeft mijn geloof erin niet minder gemaakt.

Ontdooien, terugreis & Taluwa in cijfers

Langzaam, heel langzaam, begin ik weer een beetje tot mezelf te komen. In Taluwa ben ik doorgegaan, ik kreeg energie van mijn project maar verder stond ik heel erg in de overlevingsstand. Eenmaal terug merkte ik dat de opluchting die iedereen thuis ervoer bij mij afwezig was. Ik voelde me vooral leeg. Ergens had ik onbewust gedacht dat als ik nou maar terug zou zijn alles 'vanzelf' zou gaan, 'makkelijk' zou zijn. Nou, niet dus. Ja oké, ik kon een warme douche nemen en weer iets anders eten dan rijst, maar dat waren nou niet echt de dingen waar ik zo'n moeite mee had in Taluwa. Het alleen zijn, niemand hebben om je -ook heel nare- ervaringen mee te delen, daar zat het hem in. En dan maakt het niet zo gek veel uit of je in Taluwa in je slaapzak ligt of in je eentje in een hotel in Kathmandu zit, skype & telefoon ten spijt. Knuffels, die zijn heel hard nodig. En hoewel ik mijn best doe en het me zelfs gelukt is 2 keer met Nederlanders samen te eten, zijn deze mensen niet vertrouwd.

Dus, het wordt tijd dat Pim komt.... ik heb mijn buik vol van alleen zijn.

Maar goed, ik ben dus nog steeds vooral op mezelf aangewezen en zal moeten accepteren dat ik nee, inderdaad, even niet vrolijk ben. En geen zin heb om van alles te ondernemen. Nou, oké, dat is dan even zo. Gelukkig merk ik dat ik beetje bij beetje opkrabbel, en hopelijk heb ik zaterdag weer zin in dingen, bijvoorbeeld om naar Pokhara te gaan (busticket al geboekt). Even echt uitrusten, bij een meer en met uitzicht op de bergen. Zou moeten lukken, zou je zeggen. Maar nu ben ik vooral blij dat ik mijn dagen regelmatig zijn en ik niet hoef te bedenken wat ik wil doen. Iedere dag ga ik naar het VIN kantoor en werk ik aan mijn rapport (bijna af!), schrijf ik mails, vul ik allerlei exit-formulieren in en maak ik verslagen. Prima. En dan 's avonds weer naar een gastgezin, waar ik al eerder heb gezeten.

Nu dan toch nog even terug in de tijd. Eerst de terugreis. Per jeep dus, maar ik had erg veel mazzel dat er een jeep vlak bij mijn huis kwam. In Okhaldhunga stapten we over in de volgende jeep, waar we maar met 6 ipv 10 passagiers inzaten. Chill! Nu mocht ik in mijn eentje voorin naast de chauffeur. Volgens een medepassagier: 'Because you are fatty' (omdat je dik bent). Haha, nou, daar dacht ik zelf een beetje anders over, mijn kleren zitten nu wel echt losser, maar je hoort het hier geloof ik als compliment op te vatten. En inderdaad, ik ben wel heel erg lang vergeleken met de mensen hier, dus die beenruimte voorin was zeer welkom. De reis zelf ging vrij voorspoedig, mede dankzij een tijdelijke brug voor gemotoriseerd verkeer zodat we nu niet over hoefden te stappen via de hangbrug met alle bagage. Er vielen me verder een aantal dingen op tijdens de reis:

- De nieuwe weg is in 4 maanden geen centimeter langer geworden, alles was gewoon nog exact hetzelfde!

- Nouja... er waren wat muurtjes gebouwd. Naast de weg, welteverstaan. Heel goed jongens, maar wat dachten jullie van een beetje asfalt?

- Op een paar stukjes was de weg nieuw, inclusief verkeersborden. Die vinden Nepalezen niet zo belangrijk... er waren verkiezingsposters (was in november!) overheen geplakt.

- Koeien trekken zich nergens wat van aan, nieuwe weg of niet, die staan er gewoon.

- Het laatste stuk naar Kathmandu is al langer geleden vernieuwd en ja hoor: de eerste gaten zitten er alweer in.

- En alle verkeersborden en naamborden hier zijn zo verroest dat je amper meer kunt lezen wat er staat... dat krijg je hè, Chinese quality. Het is een Chinees-Nepalees project

- Straatverlichting bestaat niet hier, zelfs niet in Kathmandu. Heb je ook niet zoveel aan als er tot 18 uur per dag geen stroom is....

- De jeep deelde ik met 6 mannen, en later moest ik nog in een taxi in het pikkedonker met al mijn bagage zonder een idee te hebben waar ik was. Dat kan hier, maar ik prees mezelf gelukkig dat ik niet voor India heb gekozen, waar ik doodsangsten uit zou hebben gestaan.

En tenslotte.

Voor de ultrakorte samenvatting van 3,5 maand Taluwa:

Gelezen boeken: 9

Publicaties over water: 21

Uren gelopen: om en nabij 360 uur

Gemiddeld zo'n 4 uur per dag en toch wel 90 dagen

Diarree: na 6 keer ben ik de tel kwijt geraakt... of was het ook gewoon niet grappig meer op bij te houden

Dhal bhaat: 156

Deze heb ik echt netjes uitgerekend, dus bijvoorbeeld de dagen in Okhaldhunga dat ik iets anders at zijn er afgehaald.

Zeep: 1 stuk

Gastgezinnen: 5

Blogs: 21

Zonder de blogs geschreven voor vertrek naar Taluwa

Missie volbracht - Mission accomplished

Back in Kathmandu. Wow, I'm not fully realizing that I'm almost done and that I'm not going back anymore. There is so much I want to tell, so many experiences, reflections. This could result in an overload of blogs the coming week, with everything I want to share. But for now, I keep it -relatively- short & chronological.

The day after the first meeting I started with the waterfilter workshops. At first, I planned it in such a way that I could reach all wards in 4 workshops. But as I told before, no attention was payed to this planning so I had to plan again. So now, I worked together with woman empowerment and we gave workshops in three wards. Well, we... I would have liked to work together, but they wanted me to do it. I had decided to accept everything so ok, I gave the workshop while they were watching. The workshop itself has a duration of about one hour, but due to the nepali time we always had to wait 2 to 3 hours for the women to arrive, so in the end it took a whole day. I gave them an introduction to my research, the results, what bacteria are, where they come from, what there effect is & what you have to do when the water looks dirty. After that, we followed one by one the pictures on the big poster and together, we made the waterfilter. Most women were shy in the beginning, but after a while, I could spot a lot of smiling faces. It gave my a lot of energy to give the workshop. That was also clear from the film that was made during the first workshop... I was running around, pointing at things and making wild movements as if I had ADHD. But I think the message was clear and the women were always very happy when I left the small poster. If everybody is now going to make a water filter is a subject open to question... but well, this is what a could do.

In the meantime I went to Santos' wedding. For me this way of getting married is still something unimaginable. For him, it's just something practical. Now he can go to Kathmandu to work while his wife stays home to take care of his parents. Here, we call that 'babysitting' or well... 'parentsitting' is maybe a better word. When I asked him how happy he was with his wife he said: "Yes, it's ok.". Ehm... can you imagine someone in the western world saying that about his/her new partner on the wedding? I really, really hope he will be happy, and his wife too. I think he will be a good dad after all, he looks a bit like a bear, but I think in his hart he's just a teddybear :).

Then there was the last meeting with the coordinators. I had asked them to think of the risks concerning the water quality in their own ward. I did not know if they really would do this, so I was also prepared with a whole list myself. But luckily, they came up with many things their selves! So together, we filled up a table with columns for 'Risk', 'Effect', 'Which wards', 'How often/which period', 'Priority' & 'Improvement'. In the end, we had seven main risks that were mostly also part of my list. Then, we thought of what they need to implement the improvements and what they can already do themselves. Sometimes they needed materials, sometimes specific knowledge from -who knows- future volunteers. So, the meeting was fruitful, according to me. You can never be sure that things are going to change now, but at least I think this people are now aware of the water situation, they thought of solutions and one time during the meeting, they even start discussing a whole system to divide water from the tap to different homes without having to remove the pipe overtime. Quite impressive :). I talked with Ganesh about organizing a next meeting in a few months, and he also said me that he will tell more people about my research during a bigger meeting.

Just before the meeting started (only 1 hour late!) I got some good news. I was planning to go on wednesday afternoon per jeep to Okhaldhunga and from there on thursday to Kathmandu. Because nobody was going with me to help me wit the luggage, I thought a jeep all the way to my home was the most easy option for now. Two times as expensive as a jeep from Okhaldhunga to Kathmandu, but I just did not want to bother about these kind of things anymore. But then, someone told me that Santos' brother was also going back to Kathmandu by jeep from Taluwa, he would leave wednesday morning and I could go with him. Of course, I couldn't say no to this. Easy, cheaper, not alone. However, it meant that after the meeting (and finishing the map - it is hanging in the office now!) I had to go home and pack my stuff. And before I knew it, I sat in a jeep on 5.40 the next morning, leaving Taluwa. I didn't say goodbye to everyone & everything, but well, it is what it is. I've been there long enough and it was time to go. Maybe it is even better like this. Though, there's a lot to process in my head and I really do not have the feeling that I'm not going back. I think I need some time to land, even though I did not go by plane this time.

More stories are waiting -in my head- to be written down, so prepare yourself ;)

Terug in Kathmandu. Poeh. Het dringt nog niet door dat het bijnu klaar is, en dat ik in elk geval niet meer terug ga. En er is zoveel wat ik wil vertellen, zoveel ervaringen, bespiegelingen. De komende week ga ik jullie wie weet wel overstelpen met alles wat ik kwijt wil. Voor nu houd ik het even kort & chronologisch. Heel kort: Ja, ik heb goed af kunnen ronden en houd er een goed gevoel aan over. Maar ook: Ja, het was echt tijd om weg te gaan want emotioneel gezien werd het er niet minder zwaar op.

De dag na de eerste meeting begonnen de waterfilter workshops. Ik had het eigenlijk zo gepland dat ik in 4 workshops alle wards kon bereiken, maar zoals eerder gemeld was er met die planning niets gebeurd. Nu werkte ik samen met de woman empowerment groep en hebben we in 3 wards een workshop gegeven. Nouja, we. Ik wilde heel graag het samen doen maar zij wilden dat niet, dus keken zij toe terwijl ik de workshop deed. De workshop zelf duurde niet meer dan een uur, maar was toch een dagvullend programma, vooral omdat de vrouwen 2 tot 3 uur te laat komen. Na een introductie over mijn onderzoek, wat zijn bacteriën en waar komen ze vandaan en wat is het effect van bacteriën & wat moet je doen als het water vies is, gingen we stap voor stap de poster volgen. Gezamenlijk maakten we dan een filter. Vaak waren de vrouwen eerst wat verlegen, maar later wel enthousiast, veel lachende gezichten. Ik kreeg er enorm veel energie van. Dat zag ik later ook terug omdat het was gefilmd. Ik sta me daar een beetje te springen, rennen en te gebaren alsof ik ADHD heb. Maar goed, de boodschap kwam geloof ik wel over en de vrouwen waren ook altijd erg blij als ik de kleine poster bij ze achterliet. Aan het eind trachtte ik nog een poging tot evaluatie te doen. Zijn er vragen? En wat vonden ze ervan, was het bruikbaar om dit te leren?

Zowel voor mijn vertaler als voor de vrouwen zelf was dit erg lastig. Waarschijnlijk is ze nog nooit gevraagd hoe ze iets vonden. Maar eens moet de eerste keer zijn hè, en soms kreeg ik wel reactie. Bijvoorbeeld dat ze blij waren dat ze alle materialen zomaar zelf konden vinden. Ha! Dat was superfijn om te horen. En een keer een vraag, iemand begreep niet in welke volgorde de plaatjes gevolgd moesten worden. Tja, dat is voor mij misschien heel logisch, ook omdat ik op school heb gezeten, maar ik kon het gelukkig uitleggen en de meeste andere vrouwen snapten het ook wel. Vond het wel een eye-opener, over zoiets had ik niet nagedacht...

Ik heb dus met veel passie en plezier de workshops gegeven. Of vrouwen nu massaal filters gaan maken valt natuurlijk nog te bezien, maar dit is wat ik kon doen. Had ook graag meer workshops gegeven maar het is niet anders. Ik had een week langer kunnen blijven, maar weet niet of ik dat emotioneel getrokken zou hebben. Bovendien hebben we momenteel nog maar 1 vertaler voor 4 groepjes, dus het was sowieso allemaal erg lastig geworden.

Tussendoor Santos' bruiloft. Vooral heel veel mensen en eten (vlees), een zeer verlegen bruid en Santos in pak met een stropdas die hij niet zelf kon knopen en alleen voor foto's om moest. Dus stond hij steeds moeilijk te doen met het verschuiven van de knoop, prachtig gezicht. Verder kan ik er niet helemaal bij hoor, hoe je in twee weken met iemand kan trouwen die je eigenlijk niet kent. Toen ik Santos vroeg of hij blij is met zijn vrouw was het antwoord: 'Ja, het is oké.' Kun je je dat voorstellen, dat mensen in Nederland trouwen en dan zeggen dat dat 'oké' is? Heb meer het idee dat hij oppas voor zijn ouders heeft geregeld zodat hij nu zelf naar Kathmandu kan (dat bevestigde hij ook) om te werken, in plaats van te werken aan een relatie. Wij zeggen 'liefde is een werkwoord' hier is het meer 'liefde is onzin'. Toch hoop ik heel erg dat hij gelukkig word, en zijn vrouw ook! Denk dat hij in elk geval een heel goede vader zou kunnen zijn, want hij is echt zo'n beer van een vent die stiekem volgens mij gewoon een knuffelbeer is.

Dan had ik de dag voor vertrek natuurlijk nog de laatste meeting met de coördinatoren. Ik had ze gevraagd om over risico's na te denken en warempel, ze kwamen inderdaad zelf met van alles aan zetten. Ontzettend goed was dat! Het heeft namelijk zo weinig zin als ik mijn lijstje (wat ik natuurlijk ook had) zou behandelen, want het moet uit henzelf komen. We hebben gezamenlijk een schema ingevuld met achtereenvolgens: risico, welke wards, effect, hoe vaak/wanneer dit een risico is, de prioriteit (hoog, gemiddeld, laag) en ten slotte een manier om dit risico te verkleinen (improvement). Uiteindelijk kwam mijn lijstje aardig overeen met wat op het bord stond, maar ze waren er vooral zelf mee gekomen. Daarna hebben we het gehad over wat ze nodig hebben om daadwerkelijk de risico's te verkleinen en wat ze zelf al kunnen doen. Soms zijn dat materialen, soms is dat ook specifieke hulp of kennis van wie weet toekomstige vrijwilligers. Hier kwam een mooi lijstje uit voort wat ik in mijn rapport ga verwerken voor VIN. En zelf kunnen ze nu ook aan de slag. Op een bepaald moment begonnen ze ook al hardop een systeem te bedenken om het water veiliger van de tap naar het huis te brengen zonder dat er steeds pijpen moeten worden ontkoppelt. Goed hè. Met Ganesh heb ik afgesproken dat hij over een maand of 2 nog een vergadering met ze houdt, en in de tussentijd zal hij tijdens een grotere meeting meer mensen van mijn werk op de hoogte stellen.

De dag na de meeting zou ik vertrekken, eerst naar Okhaldhunga, dan donderdag door naar Kathmandu. Omdat niemand met me mee wilde of me wilde helpen met mijn bagage had ik besloten dat ik maar gewoon een jeep zou laten komen. Kost twee keer zoveel als een ticket per jeep voor Okhaldhunga - Kathmandu maar goed, gaf me wel de ruimte te vertrekken wanneer ik wilde, dus ik dacht aan woensdagmiddag. Maar vlak voor de meeting op dinsdag bleek dat Santos' oom ook naar Kathmandu wilde en hij zou woensdagochtend per jeep vertrekken, ik kon mee als ik wilde, en we zouden in 1 dag KTM kunnen bereiken. Tja, tegen zo'n voorstel kon ik geen nee zeggen. Makkelijk, goedkoper & niet alleen. Het zorgde er wel voor dat alles in een stroomversnelling kwam. Na de meeting snel de kaarten afmaken en ophangen (echt gaaf, het hele watersysteem hangt nu op de muur van het 'kantoor'), naar huis, spullen pakken en de volgende ochtend om 5 uur op. Nouja, op. Ik heb de hele nacht niet geslapen van alles wat in mijn hoofd zat, dus opstaan hoefde niet ;-). De jeep was zowaar op tijd (iets na half 6) en toen was ik opeens vertrokken. Veel tijd voor afscheid nemen was er dus niet. Niet nog een keer rustig naar het uitzicht over de rivier gestaard, rustig nog wat foto's genomen, beetje rondlopen. Nee, pats, boem, weg. Van de overige vrijwilligers ook niet echt afscheid genomen, niet meer dan 'Dag Els, succes met je leven verder' (letterlijke uitspraak). Lekker koel dus. Prima, dag jongens, zoek het verder lekker uit met z'n allen. Ik hoef jullie nu tenminste niet meer te zien, jippie! Alleen van Alba en Ganesh nog ietsje uitgebreider afscheid genomen. En nu ben ik weer hier, in Kathmandu. Ben nog niet geland, al ging ik niet eens per vliegtuig deze keer.

Nog een weekje, werken op kantoor aan het rapport, dan ben ik klaar bij VIN en 'vrij om te gaan'. De titel is dus niet helemaal waar... maar de echte 'missie' zit er toch wel op nu.

Over de reis terug vertel ik later nog wel, en ik heb nog meer plannen. Ik ben jullie in elk geval een blog over de resultaten van mijn onderzoek schuldig, wil heel graag een gedicht met jullie delen en heb nog een samenvatting van 3,5 maand Taluwa in cijfers :). Dus, berg je maar.

Eerste meeting & een onverwachte bruiloft - First meeting and unexpected wedding

Yeah, finally, the meeting!

Back in Kathmandu, I was pretty nervous about the meeting but this feeling has vanished by today. Because everything had to be planned again I got an extra week to prepare everything. So I had plenty of time to think about what to put exactly on the posters, I looked again at the maps with someone, I translated and discussed with Ganesh all posters and the 'homework' for the coordinators in Nepali. I was ready, at 11 this morning. But by then only one of the coordinators had arrived. Of course I knew this on forehand and around 2 o'clock we could start. Unfortunately, people from two wards were still missing, but there is nothing I could to about that.

In my head a had pretty clear how I wanted the meeting to be, but I was fully aware of the fact that everything has to be translated and that this is a completely different culture. But what I knew is that the people here are used to meetings, sometimes it even seems that -like in the Netherlands- their hobby is having meetings. Preferably meetings with more than 30 people which last the whole day (well, from the moment they start). A huge contrast with Uganda, where my boyfriend volunteered for six months and people never came together to share their thoughts in any way.

So, I had everyone together and I tried to be really clear of the purpose of the meeting and the things we were going to discuss today. I didn't sit down during the meeting, as I had seen by other volunteers, but tried to make contact, also during the translation. And yay, it seemed to work! The meeting was still in my hands and when everybody started to talk at the same time I let it go on for a while and than asked Ganesh about the general point of discussion. Then I shouted: 'Ok guys, thank you, I understand this and this...' or I went on to the next subject. Sometimes, I asked if they had any questions, and I even got a reaction! If I could show pictures of unprotected sources. But of course :). When I distributed the maps to ask them for improvements I almost felt like a teacher, walking around and answering questions, half Nepali or with Ganesh' help. Was nice to do. Two people where missing, but in general I think we've got a decent overview of the water system here.

The next thing was talking about risks that can affect the water quality, there effects , when this risks appear and the priority (low, medium, high) of this particular risk. Again I was surprised how good it went. They came up themselves with some things as 'not having a toilet' and 'not being clean around your home', so I have hope that they understand it and will come up with a nice list next week. I asked them all to make a list with risks in their own ward. For myself I already know more or less the situation in each ward, so I will know it when they come up with nonsense... or with nothing. Finally, we talked about when most people are getting sick, what exactly they are suffering from and when the water looks dirty. So useful, this information! Now I know when the filter can be used the best and when the SODIS-method is already needed without noticing any visible changes in the water quality. Furthermore, I know now that pesticides and fertilizers are used here, mostly for rice and wheat, the most important crops, but not in big amounts. I'm incredibly happy about this meeting and it really gave me an energy boost. Now I want to stay until next week for sure to be able to make a good list of recommendations for VIN based on the second meeting.

Yesterday, I had some different thoughts about this.... at half past 4, I woke up because directly beneath my head they started with grinding (again). You can imagine it as ram piles into the ground , it is exactly that noise (boom---boom---boom----boom) and my bed is shaking. After a while, it stops, to start again one minute later, so trying to concentrate on the noise is impossible. It is really a torture. I had to think of a torture-method whereby people can't move and water is dripping on their head. Doesn't sound that cruel, but you get completely mad. I had the same. I was tired, still not feeling well and the only thing I wanted was to sleep. But this wasn't going to stop. I tried to ask but you can't forbid people to make food... It was still dark as well so I couldn't go outside and I was too tired to work on my computer or even to read. Later that morning, renewed diarrhea and stomach pain made it even worse, though I was still using antibiotics and in the last days things seemed to go better. I was broken. I did not want to eat, I only wanted to sleep. And I do not want to tell about it in detail, but of course nobody was taking care of me and everybody went of happily to a wedding telling me: 'take a rest'. Yeah, sure, that was exactly what I wanted when the grinding started again in the afternoon. I was desperate. This was too much, I only wanted to go home, to the Netherlands. It was the first time that this feeling came up, so this was pretty serious...

I promised myself that when I would get sick again or start to feeling horrible, I would go back to Kathmandu. But well, I seem to be a specialist in crossing my own borders, also when this isn't the best thing to do. The day before I left KTM I felt sick again, but still I came back. And now it happens again, and I'm still here. I'm not totally able to explain why, but apparently there is still a drive somewhere. A drive that was already working on its reserves, but they are also used by now... Though, a night of good sleep, eating breakfast for a change and an a successful meeting are filling the tank hopefully just enough to reach the finish. Moreover, I wasn't even able to walk yesterday, let alone packing my stuff, so leaving was out of the picture anyway.

Enough about that. More about today, because a surprise was waiting for me after the meeting. I wanted to go to Uttars' home to prepare something for the workshop the next day. Therefore, I walked together with Ganesh and Alba in the same direction and suddenly we were in the middle of a party. Ganesh knew this and apparently I was supposed to go as well, although he didn't tell anything about it. Oh, ok. What is happening then? It is a wedding. At that moment, I saw two small girls in beautiful dresses, their foreheads full of tike. But on the top of their head, a small towel was attached... which looked ridiculous to me. They were not older than 10, so I was a bit shocked. A wedding, Ganesh? With whom? And then came the saving answer: with some kind of fruit.

Of course! Yeah, sure! How stupid I didn't thought of this, now everything is clear to me....

So there I was, as guest on a wedding of two girls with a piece of fruit. Could be worse. Actually, I like the idea. If I will get children (in the end of times :P) I will propose them to marry a piece of fruit when they start talking about marriage (around the age of 3-4, than children want to marry their parents right? Oedipus etc. ;) ). Really pedagogic, don't you think? The only problem is that they will maybe stop eating certain things...: 'I am married with an apple, now I can't eat him anymore!' Hm, maybe I should think a bit more of this.

Anyway, the 'wedding' was most comparable to a birthday. We had so sit in a room and got food. First round roti (sort of donut from riceflour) with some small and suspicious looking things around it that I let for what there were. After that, you had to go to the next room to eat dhal bhaat. Ehh, no, thank you. I was already quite proud of myself that I had eaten my breakfast that morning, so another meal between lunch and dinner wasn't that welcome. But I made some fun with the brides, who wanted me to make pictures of them and were making weird faced all the time.

Jaaa, de meeting, eindelijk!

Waar ik in Kathmandu nog best zenuwachtig was, was ik dat vandaag niet meer. Omdat alles opnieuw gepland moest worden had ik ook nog bijna een week de tijd gehad om voor te bereiden. Dus had ik alle tijd om na te denken over hoe ik alles nou het beste op posters kon weergeven, heb ik nog met iemand van tevoren naar de kaarten gekeken en heb ik met Ganesh alle posters + het 'huiswerk' voor de coordinatoren in het Nepalees vertaald en de hele meeting doorgenomen. Ik was er klaar voor, om 11 uur vanmorgen. Maar toen was er pas één coördinator aanwezig. Dat wist ik gelukkig al wel van tevoren en tegen 14u konden we van start. Eigenlijk wel prima, want nu konden we in het klaslokaal zitten waar een bord hangt zodat het een stuk makkelijker is om posters op te hangen. Helaas misten er nog steeds mensen uit 2 wards, maar daar is niets aan te doen.

Van tevoren had ik helemaal in mijn hoofd zitten hoe ik graag wilde dat het ging, maar ik was me er van bewust dat alles vertaald moest worden en dat ik hier wel met een andere cultuur te maken heb. Ik wist al wel dat ze gewend zijn aan meetings, mensen lijken hier -net als in NL trouwens- soms als hobby 'vergaderen' te hebben. En dan het liefst vergaderingen met meer dan 30 mensen die de hele dag duren (nouja, vanaf het moment dat ze beginnen). Een groot contrast met Uganda, waar Pim 6 maanden zat en mensen helemaal niet gewend waren om bij elkaar te zitten en gestructureerd met elkaar te praten. Nou goed, ik had dus iedereen bij elkaar en probeerde om helder en duidelijk uiteen te zetten wat we vandaag gingen doen. En niet erbij gaan zitten, zoals ik andere vrijwilligers had zien doen, en dan tijdens het vertalen een beetje met je haar gaan spelen. Ik ben de hele tijd blijven staan en probeerde contact te maken. En jippie, het leek te werken. De vergadering werd niet overgenomen door Ganesh en als iedereen door elkaar begon te praten liet ik het even gaan, vroeg aan Ganesh wat de algemene strekking was en riep dan: 'Oké guys, thank you, I understand this and this...' of ik ging door met het volgende punt. Ik vroeg soms of er vragen waren, en daar werd warempel op gereageerd. Dus heb ik foto's van onbeschermde bronnen laten zien, want dat vroegen ze. Heel fijn allemaal. Toen ik de kaarten uitdeelde ter verbetering voelde ik me bijna zoals tijdens een assistent-docent tijdens de examentrainingen die ik geef. Rondlopen en vragen beantwoorden, soms in half Nepalees, vaker met hulp van Ganesh. Was leuk om te doen. Weet niet hoe veel het precies heeft opgeleverd, maar gelukkig wist ik al vrij veel en had ik er van tevoren nog met Uttar naar gekeken, die ook best veel wist. Alleen ward 2 & 3, daar heb ik nog echte twijfels, maar helaas waren de verantwoordelijken van die wards niet aanwezig. Hopelijk volgende keer. Maar hoe dan ook hebben we nu dus een behoorlijke consensus bereikt over de totale water situatie hier.

Ook tijdens het praten over risico's, effecten, hoe vaak deze risico's voorkomen & dan de prioriteiten 'score' (hoog, gemiddeld, laag) ging het goed. Mensen kwamen ook met dingen aan (geen toilet, niet schoon zijn in en om het huis), dus ik hoop dat deze introductie zorgt voor aardige lijstjes volgende week. Ik heb ze namelijk naar huis gestuurd met een lijstje mogelijke risico's en gevraagd of ze een lijstje met risico's in hun eigen ward willen opstellen. Gelukkig heb ik daar zelf ook bij iedere ward al een aardig idee bij, dus ik weet het als ze met echte onzin aankomen. Ten slotte hebben we het nog gehad over in welke periode mensen ziek worden, wat dan precies en wanneer het water er vies uitziet. Super bruikbaar, die informatie! Nu weet ik wanneer de filter het best kan worden ingezet, en wanneer de SODIS-methode al nodig is zonder dat het water er vies uitziet. Ook weet ik nu dat er wel wat pesticiden en meststoffen worden gebruikt, vooral voor rijst & graan, de belangrijkste gewassen. Ik ben ontzettend blij over hoe de vergadering is verlopen en heb er echt energie van gekregen. Nu wil ik toch echt blijven tot volgende week (voor de tweede vergadering) om een goede lijst op te stellen voor VIN.

Gisteren dacht ik daar wel anders over... om half 5 werd ik wakker gemaakt omdat ze direct beneden mijn hoofd weer begonnen te malen. Je kunt het je voorstellen als heien, het is precies dat geluid (boem---boem----boem----boem) en mijn bed trilt ervan. Soms stopt het even om een minuut later weer door te gaan, dus je juist concentreren op de regelmaat van de trillingen is ook niet mogelijk. Het is echt een marteling. Ik moest denken aan een martelmethode waarbij mensen water op hun hoofd gedruppeld krijgen en niet kunnen bewegen, klinkt niet zo wreed, maar je wordt compleet gek dan. Dat werd ik in elk geval ook. Ik was moe, voelde me nog steeds niet helemaal lekker dus ik wilde slapen. Maar dit ging niet stoppen. Heb het nog geprobeerd te vragen maarja... je kunt ze niet verbieden om eten te maken... Het was ook nog donker dus ik kon ook niet echt naar buiten en ik was te moe om dan maar op de computer te gaan werken ouzo. Later die ochtend kwamen daar diarree en buikpijn bovenop, terwijl ik nog aan de antibiotica ben en de afgelopen dagen nauwelijks last had. Ik was kapot. Wilde niets eten, alleen maar slapen. Ik heb geen zin om er uitgebreid over uit te wijden, maar er was verder natuurlijk ook weer niemand die voor me zorgde en iedereen vertrok gewoon vrolijk naar de bruiloft en zei: 'take a rest'. Ja, dat was ook precies wat ik wilde doen toen 's middags het malen/heigeluid gewoon weer vrolijk verder ging. Ik was compleet radeloos, voelde me echt gebroken. Dit was te veel, ik wilde -en dat was voor het eerst zo erg- alleen nog maar naar huis, naar Nederland. Ik had tegen mezelf gezegd als ik weer zo ziek zou worden of me zo naar zou voelen, ik terug naar Kathmandu zou gaan. Maar ehm, ik ben een specialist in het overgaan van mijn grenzen ook als ik dat niet zou moeten doen. De dag voor ik weer naar hier vertrok voelde ik me weer echt erg ziek, en toch kwam ik. En nu gebeurd het weer, en toch blijf ik. Ik kan niet helemaal goed uitleggen waarom, maar blijkbaar zit er nog steeds ergens een drive. Die drive heeft alleen wel nu alle brandstof en ook zijn reserves opgebruikt. Maar een nacht goed slapen, voor de verandering eens wel ontbijten en een geslaagde meeting vullen de tank hopelijk nog net genoeg aan om de eindstreep te halen. Bovendien was ik gisteren niet eens in staat om te lopen dan wel mijn tas in te pakken, dus weggaan was sowieso uitgesloten.

Genoeg daarover. Vandaag wachtte mij namelijk nog een verassing. Na de meeting wilde ik nog iets voorbereiden voor de workshop morgen in Uttars huis. Daarom liep ik met Ganesh en Alba mee en onderweg kwamen we midden in een feest terecht. Ganesh wist dit en het was blijkbaar de bedoeling dat ik ook meeging. O, oké. Wat is er aan de hand dan? Het is een bruiloft. Toen zag ik twee heel mooi versierde meisjes zitten, mooie jurken, hun hoofden vol met 'tika'. Alleen was er om de een of andere reden een blauw handoekje op hun hoofd vastgezet, wat er in mijn ogen echt belachelijk uitzag. Ze waren niet ouder dan 10, dus ik schrok nogal. Trouwen, Ganesh? Met wie dan? En toen kwam het allesverlossende antwoord: met een bepaald soort vrucht.

Tuurlijk, ja, goh, dat ik daar niet aan gedacht had, nu is alles me helemaal duidelijk...

Dus was ik opeens een gast op een bruiloft van 2 meisjes met een stuk fruit. Je kan het slechter treffen. Vind het wel een leuk idee. Als ik later kinderen krijg ga ik tegen de tijd dat ze over trouwen beginnen (rond de 3 of 4 of zo, dan willen kinderen toch met hun ouders trouwen? oedipus enzo...) voorstellen dat we een bruiloft met een stuk fruit organiseren. Superslim toch, opvoedkundig gezien?Alleen krijg je dan misschien wel gedoe met eten: 'Ja maar, ik ben getrouwd met een appel, die kan ik dan toch niet meer eten?' Goed, ik ga hier nog even over nadenken.

Verder leek deze 'bruiloft' overigens vooral op een verjaardag, we moesten ergens gaan zitten en kregen eten. Eerst ringvormige roti (soort donut van gefrituurd rijstemeel met water) met allemaal kleine enigszins verdachte dingetjes die ik maar liet voor wat ze zijn. Daarna werd je ergens anders naartoe geloodst voor dhal bhaat. Mja, nou, nee, dankje. Was al heel trots dat ik vanmorgen had ontbeten en ook nog geluncht, dus een maaltijd tussen lunch en avondeten zag ik niet zo zitten. Maar me verder wel gemaakt met de bruidjes.