Back in Kathmandu. Wow, I'm not fully realizing that I'm almost done and that I'm not going back anymore. There is so much I want to tell, so many experiences, reflections. This could result in an overload of blogs the coming week, with everything I want to share. But for now, I keep it -relatively- short & chronological.

The day after the first meeting I started with the waterfilter workshops. At first, I planned it in such a way that I could reach all wards in 4 workshops. But as I told before, no attention was payed to this planning so I had to plan again. So now, I worked together with woman empowerment and we gave workshops in three wards. Well, we... I would have liked to work together, but they wanted me to do it. I had decided to accept everything so ok, I gave the workshop while they were watching. The workshop itself has a duration of about one hour, but due to the nepali time we always had to wait 2 to 3 hours for the women to arrive, so in the end it took a whole day. I gave them an introduction to my research, the results, what bacteria are, where they come from, what there effect is & what you have to do when the water looks dirty. After that, we followed one by one the pictures on the big poster and together, we made the waterfilter. Most women were shy in the beginning, but after a while, I could spot a lot of smiling faces. It gave my a lot of energy to give the workshop. That was also clear from the film that was made during the first workshop... I was running around, pointing at things and making wild movements as if I had ADHD. But I think the message was clear and the women were always very happy when I left the small poster. If everybody is now going to make a water filter is a subject open to question... but well, this is what a could do.

In the meantime I went to Santos' wedding. For me this way of getting married is still something unimaginable. For him, it's just something practical. Now he can go to Kathmandu to work while his wife stays home to take care of his parents. Here, we call that 'babysitting' or well... 'parentsitting' is maybe a better word. When I asked him how happy he was with his wife he said: "Yes, it's ok.". Ehm... can you imagine someone in the western world saying that about his/her new partner on the wedding? I really, really hope he will be happy, and his wife too. I think he will be a good dad after all, he looks a bit like a bear, but I think in his hart he's just a teddybear :).

Then there was the last meeting with the coordinators. I had asked them to think of the risks concerning the water quality in their own ward. I did not know if they really would do this, so I was also prepared with a whole list myself. But luckily, they came up with many things their selves! So together, we filled up a table with columns for 'Risk', 'Effect', 'Which wards', 'How often/which period', 'Priority' & 'Improvement'. In the end, we had seven main risks that were mostly also part of my list. Then, we thought of what they need to implement the improvements and what they can already do themselves. Sometimes they needed materials, sometimes specific knowledge from -who knows- future volunteers. So, the meeting was fruitful, according to me. You can never be sure that things are going to change now, but at least I think this people are now aware of the water situation, they thought of solutions and one time during the meeting, they even start discussing a whole system to divide water from the tap to different homes without having to remove the pipe overtime. Quite impressive :). I talked with Ganesh about organizing a next meeting in a few months, and he also said me that he will tell more people about my research during a bigger meeting.

Just before the meeting started (only 1 hour late!) I got some good news. I was planning to go on wednesday afternoon per jeep to Okhaldhunga and from there on thursday to Kathmandu. Because nobody was going with me to help me wit the luggage, I thought a jeep all the way to my home was the most easy option for now. Two times as expensive as a jeep from Okhaldhunga to Kathmandu, but I just did not want to bother about these kind of things anymore. But then, someone told me that Santos' brother was also going back to Kathmandu by jeep from Taluwa, he would leave wednesday morning and I could go with him. Of course, I couldn't say no to this. Easy, cheaper, not alone. However, it meant that after the meeting (and finishing the map - it is hanging in the office now!) I had to go home and pack my stuff. And before I knew it, I sat in a jeep on 5.40 the next morning, leaving Taluwa. I didn't say goodbye to everyone & everything, but well, it is what it is. I've been there long enough and it was time to go. Maybe it is even better like this. Though, there's a lot to process in my head and I really do not have the feeling that I'm not going back. I think I need some time to land, even though I did not go by plane this time.

More stories are waiting -in my head- to be written down, so prepare yourself ;)

Terug in Kathmandu. Poeh. Het dringt nog niet door dat het bijnu klaar is, en dat ik in elk geval niet meer terug ga. En er is zoveel wat ik wil vertellen, zoveel ervaringen, bespiegelingen. De komende week ga ik jullie wie weet wel overstelpen met alles wat ik kwijt wil. Voor nu houd ik het even kort & chronologisch. Heel kort: Ja, ik heb goed af kunnen ronden en houd er een goed gevoel aan over. Maar ook: Ja, het was echt tijd om weg te gaan want emotioneel gezien werd het er niet minder zwaar op.

De dag na de eerste meeting begonnen de waterfilter workshops. Ik had het eigenlijk zo gepland dat ik in 4 workshops alle wards kon bereiken, maar zoals eerder gemeld was er met die planning niets gebeurd. Nu werkte ik samen met de woman empowerment groep en hebben we in 3 wards een workshop gegeven. Nouja, we. Ik wilde heel graag het samen doen maar zij wilden dat niet, dus keken zij toe terwijl ik de workshop deed. De workshop zelf duurde niet meer dan een uur, maar was toch een dagvullend programma, vooral omdat de vrouwen 2 tot 3 uur te laat komen. Na een introductie over mijn onderzoek, wat zijn bacteriën en waar komen ze vandaan en wat is het effect van bacteriën & wat moet je doen als het water vies is, gingen we stap voor stap de poster volgen. Gezamenlijk maakten we dan een filter. Vaak waren de vrouwen eerst wat verlegen, maar later wel enthousiast, veel lachende gezichten. Ik kreeg er enorm veel energie van. Dat zag ik later ook terug omdat het was gefilmd. Ik sta me daar een beetje te springen, rennen en te gebaren alsof ik ADHD heb. Maar goed, de boodschap kwam geloof ik wel over en de vrouwen waren ook altijd erg blij als ik de kleine poster bij ze achterliet. Aan het eind trachtte ik nog een poging tot evaluatie te doen. Zijn er vragen? En wat vonden ze ervan, was het bruikbaar om dit te leren?

Zowel voor mijn vertaler als voor de vrouwen zelf was dit erg lastig. Waarschijnlijk is ze nog nooit gevraagd hoe ze iets vonden. Maar eens moet de eerste keer zijn hè, en soms kreeg ik wel reactie. Bijvoorbeeld dat ze blij waren dat ze alle materialen zomaar zelf konden vinden. Ha! Dat was superfijn om te horen. En een keer een vraag, iemand begreep niet in welke volgorde de plaatjes gevolgd moesten worden. Tja, dat is voor mij misschien heel logisch, ook omdat ik op school heb gezeten, maar ik kon het gelukkig uitleggen en de meeste andere vrouwen snapten het ook wel. Vond het wel een eye-opener, over zoiets had ik niet nagedacht...

Ik heb dus met veel passie en plezier de workshops gegeven. Of vrouwen nu massaal filters gaan maken valt natuurlijk nog te bezien, maar dit is wat ik kon doen. Had ook graag meer workshops gegeven maar het is niet anders. Ik had een week langer kunnen blijven, maar weet niet of ik dat emotioneel getrokken zou hebben. Bovendien hebben we momenteel nog maar 1 vertaler voor 4 groepjes, dus het was sowieso allemaal erg lastig geworden.

Tussendoor Santos' bruiloft. Vooral heel veel mensen en eten (vlees), een zeer verlegen bruid en Santos in pak met een stropdas die hij niet zelf kon knopen en alleen voor foto's om moest. Dus stond hij steeds moeilijk te doen met het verschuiven van de knoop, prachtig gezicht. Verder kan ik er niet helemaal bij hoor, hoe je in twee weken met iemand kan trouwen die je eigenlijk niet kent. Toen ik Santos vroeg of hij blij is met zijn vrouw was het antwoord: 'Ja, het is oké.' Kun je je dat voorstellen, dat mensen in Nederland trouwen en dan zeggen dat dat 'oké' is? Heb meer het idee dat hij oppas voor zijn ouders heeft geregeld zodat hij nu zelf naar Kathmandu kan (dat bevestigde hij ook) om te werken, in plaats van te werken aan een relatie. Wij zeggen 'liefde is een werkwoord' hier is het meer 'liefde is onzin'. Toch hoop ik heel erg dat hij gelukkig word, en zijn vrouw ook! Denk dat hij in elk geval een heel goede vader zou kunnen zijn, want hij is echt zo'n beer van een vent die stiekem volgens mij gewoon een knuffelbeer is.

Dan had ik de dag voor vertrek natuurlijk nog de laatste meeting met de coördinatoren. Ik had ze gevraagd om over risico's na te denken en warempel, ze kwamen inderdaad zelf met van alles aan zetten. Ontzettend goed was dat! Het heeft namelijk zo weinig zin als ik mijn lijstje (wat ik natuurlijk ook had) zou behandelen, want het moet uit henzelf komen. We hebben gezamenlijk een schema ingevuld met achtereenvolgens: risico, welke wards, effect, hoe vaak/wanneer dit een risico is, de prioriteit (hoog, gemiddeld, laag) en ten slotte een manier om dit risico te verkleinen (improvement). Uiteindelijk kwam mijn lijstje aardig overeen met wat op het bord stond, maar ze waren er vooral zelf mee gekomen. Daarna hebben we het gehad over wat ze nodig hebben om daadwerkelijk de risico's te verkleinen en wat ze zelf al kunnen doen. Soms zijn dat materialen, soms is dat ook specifieke hulp of kennis van wie weet toekomstige vrijwilligers. Hier kwam een mooi lijstje uit voort wat ik in mijn rapport ga verwerken voor VIN. En zelf kunnen ze nu ook aan de slag. Op een bepaald moment begonnen ze ook al hardop een systeem te bedenken om het water veiliger van de tap naar het huis te brengen zonder dat er steeds pijpen moeten worden ontkoppelt. Goed hè. Met Ganesh heb ik afgesproken dat hij over een maand of 2 nog een vergadering met ze houdt, en in de tussentijd zal hij tijdens een grotere meeting meer mensen van mijn werk op de hoogte stellen.

De dag na de meeting zou ik vertrekken, eerst naar Okhaldhunga, dan donderdag door naar Kathmandu. Omdat niemand met me mee wilde of me wilde helpen met mijn bagage had ik besloten dat ik maar gewoon een jeep zou laten komen. Kost twee keer zoveel als een ticket per jeep voor Okhaldhunga - Kathmandu maar goed, gaf me wel de ruimte te vertrekken wanneer ik wilde, dus ik dacht aan woensdagmiddag. Maar vlak voor de meeting op dinsdag bleek dat Santos' oom ook naar Kathmandu wilde en hij zou woensdagochtend per jeep vertrekken, ik kon mee als ik wilde, en we zouden in 1 dag KTM kunnen bereiken. Tja, tegen zo'n voorstel kon ik geen nee zeggen. Makkelijk, goedkoper & niet alleen. Het zorgde er wel voor dat alles in een stroomversnelling kwam. Na de meeting snel de kaarten afmaken en ophangen (echt gaaf, het hele watersysteem hangt nu op de muur van het 'kantoor'), naar huis, spullen pakken en de volgende ochtend om 5 uur op. Nouja, op. Ik heb de hele nacht niet geslapen van alles wat in mijn hoofd zat, dus opstaan hoefde niet ;-). De jeep was zowaar op tijd (iets na half 6) en toen was ik opeens vertrokken. Veel tijd voor afscheid nemen was er dus niet. Niet nog een keer rustig naar het uitzicht over de rivier gestaard, rustig nog wat foto's genomen, beetje rondlopen. Nee, pats, boem, weg. Van de overige vrijwilligers ook niet echt afscheid genomen, niet meer dan 'Dag Els, succes met je leven verder' (letterlijke uitspraak). Lekker koel dus. Prima, dag jongens, zoek het verder lekker uit met z'n allen. Ik hoef jullie nu tenminste niet meer te zien, jippie! Alleen van Alba en Ganesh nog ietsje uitgebreider afscheid genomen. En nu ben ik weer hier, in Kathmandu. Ben nog niet geland, al ging ik niet eens per vliegtuig deze keer.

Nog een weekje, werken op kantoor aan het rapport, dan ben ik klaar bij VIN en 'vrij om te gaan'. De titel is dus niet helemaal waar... maar de echte 'missie' zit er toch wel op nu.

Over de reis terug vertel ik later nog wel, en ik heb nog meer plannen. Ik ben jullie in elk geval een blog over de resultaten van mijn onderzoek schuldig, wil heel graag een gedicht met jullie delen en heb nog een samenvatting van 3,5 maand Taluwa in cijfers :). Dus, berg je maar.